احراز صحت و اصالت سند بیع

خواسته تنفیذ بیع و صحت معامله و اصالت آن در مواردی ‌که قانونگذار چنین دعوایی را پیش‌بینی نموده باشد،محمل قانونی داشته و امکان‌پذیر است و در سایر موارد با توجه به ماده 22 قانون ثبت و مواد 47 و 48 همان قانون طرح دعوای الزام به تنظیم سند ضروری است و تأیید صحت معامله قابل پذیرش نمی‌باشد

پرسش

در صورتی که احد از متعاملین در معامله بیع، دادخواستی به خواسته تنفیذ بیع به دادگاه ارائه کند،آیا دادگاه مکلف به احراز صحت بیع است یا احراز صحت و اصالت سند بیع کافی خواهد بود؟

نظر هیئت عالی

نشست قضایی (1) مدنی: در مورد املاک ثبت شده در دفتر املاک، تنفیذ بیع و یا اعلام صحت معامله به‌ لحاظ داشتن جنبه اعلامی، اثر وضعی ندارد و اقتضا دارد خواهان دعوای الزام به وفای به عهد و تنظیم سند رسمی طرح و اقامه نماید که در این‌صورت دادگاه با ورود در ماهیت دعوا در صورت احراز معامله و صحت آن رأی مقتضی صادر خواهد نمود. به‌ نظر می‌رسد خواسته تنفیذ بیع و صحت معامله و اصالت آن در مواردی ‌که قانونگذار چنین دعوایی را پیش‌بینی نموده باشد، من‌جمله تبصره ذیل ماده 6 قانون اراضی شهری و تبصره ذیل ماده7 قانون زمین شهری و قانون نحوه صدور اسناد مالکیت املاکی که اسناد ثبتی آن‌ها در اثر جنگ یا حوادث غیرمترقبه مانند زلزله، سیل و آتش‌سوزی از بین رفته‌اند، محمل قانونی داشته و امکان‌پذیر است و در سایر موارد با توجه به ماده 22 قانون ثبت و مواد 47 و 48 همان قانون طرح دعوای الزام به تنظیم سند ضروری است و تأیید صحت معامله قابل پذیرش نمی‌باشد.

نظر اکثریت

در این خصوص مندرجات متون خواسته باید مدنظر قرار گیرد در صورتی که خواسته خواهان احراز صحت بیع توسط دادگاه و تنفیذ مفاد و ماهیت آن باشد دادگاه باید دقیقاً شرایط عمومی متعاهدین برای انعقاد عقد (ماده 190 قانون مدنی) و سایر شرایط اختصاصی عقد را بررسی و درصورت احراز صحت آن، رأی بر تنفیذ بیع صادر نماید ولی در صورتی که خواسته خواهان صرفاً احراز صحت و اصالت سند بیع باشد دادگاه صرفاً رسیدگی شکلی کرده و صحت سند تنظیمی را بررسی و در صورت احراز صحت امضاها و انتساب آن به صاحبان آن صحت و اصالت سند بیع را تنفیذ خواهد کرد.