دستورالعمل مربوط به امور شناسایی،تشخیص،ممیزی وتملک اراضی ملی و دولتی
دستورالعمل مربوط به امور شناسایی، تشخیص، ممیزی و تملک اراضی ملی و دولتی
دستورالعمل مربوط به امور شناسایی، تشخیص، ممیزی و تملک اراضی ملی و دولتی به شرح ذیل است:
ماده 1ـ با عنایت به مفاد مواد (1) و (2) قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی و تصویب‌نامه در خصوص شرح وظایف تفصیلی وزارت جهاد کشاورزی مصوب 2/4/1381 هیأت محترم وزیران و نیز بند (14) مصوبه شماره 205240/1901 مورخ 16/11/1381 شورایعـالی اداری در مـورد وظـایف واحـدهـای استـانی وزارت جهـاد کشـاورزی و نظـر به مندرجات بند (2) قسمت (ب) توافقنامه فی‌مابین سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور و سازمان امور اراضی که تمامی مفاد آن در جلسه مورخ 5/2/1385 ستاد مرکزی هیأت‌های واگذاری زمین مطرح و مطابق بند (1) مصوبه شماره 4784/020/53 مورخ 26/2/1385 به تأیید رسیده است، امور مربوط به شناسایی، تشخیص، ممیزی، تثبیت و تملک اراضی ملی و دولتی موضوع قوانین مربوط به سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری و همچنین اراضی موضوع بند (10) ماده (1) آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیاء اراضی و قوانین اصلاحات ارضی و قوانین راجع به خالصجات با رعایت مفاد این دستورالعمل به عهده سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری محول شده، لذا مقرر گردید کلیه اسناد و مدارک مربوطه، شامل مدارک و اسنادی که قبلاً توسط سازمان امور اراضی اجرای مقررات گردیده و منجر به صدور رأی و اخذ سند گردیده و یا بعداً می‌بایست از طریق سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری اجرای مقررات گردد، در اختیار سازمان مذکور جهت اعمال کامل مقررات و تثبیت و تملک قرار گیرد.
تبصره 1ـ سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در خصوص اجرای سایر مقررات مربوط به تملک اراضی ملی و دولتی اقدام خواهد نمود.
تبصره 2ـ اسناد و مدارک شامل کلیه مستندات و نقشه‌های مربوط به اجرای مقررات تملک دولت و همچنین اسناد مالکیت اراضی دولتی می‌باشد. در خصوص اسنادی که قبلاً به اداره کل اموال دولتی وزارت امور اقتصادی و دارایی ارسال شده است، سازمان امور اراضی لیست اسناد مربوط را با ذکر نوع اراضی، تهیه و به سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور ارسال می‌نماید.
اسناد مالکیت اراضی خالصجات و اصلاحات ارضی که کل اراضی آن دارای متصرف قانونی (موضوع تبصره (5) قسمت (ب) توافقنامه) می‌باشد و همچنین اسناد مالکیت اراضی که ششدانگ آن در اجرای قوانین و مقررات مربوطه واگذار و تفکیک گردیده به سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور ارسال نمی‌گردد.
لیست اطلاعات سایر پرونده‌های خالصجات و اصلاحات اراضی که بخشی از آن دارای متصرف قانونی و بخشی دیگر مربوط به اراضی دولتی فاقد متصرف قانونی است، توسط مدیریت‌های امور اراضی به ادارات کل منابع طبیعی منعکس و حسب درخواست و اولویت‌بندی توسط ادارات منابع طبیعی به تدریج اطلاعات، مدارک و نقشه‌ها تحویل خواهد شد.
تبصره 3ـ پرونده‌های مربوط به اراضی موات و دولتی اعم از اخذ سند شده و یا نشده که بصورت مجزا صرفاً در ارتباط با مالکیت دولت هستند، حداکثر تا پایان سال 1385 بصـورت کامل و برگ شماری شده توسـط سازمان امور اراضـی و مدیریت‌های امور اراضـی به‌ترتیب به سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری و ادارات‌کل منابع طبیعی تحویل خواهد شد. ضمناً در خصوص پرونده‌های اصلاحات ارضی تصاویر اسناد مالکیت اعم از سند اولیه و آراء شورای اصلاحات ارضی، آگهی خرید و.... تهیه و در اختیار ادارات کل منابع طبیعی قرار می‌گیرد.
تبصره 4ـ لازم است در تبصره 2 و 3 ماده (1) ارائه آمار کامل متصرفین قانونی اراضی خالصه و همچنین گزارش و اقدامات سازمان امور اراضی در رابطه با تشخیص اراضی موات به تفکیک اخذ سند شده یا نشده اعلام گردد.
ماده 2ـ با توجه به تبصره (2) قسمت (ب) توافقنامه در خصوص رسیدگی به دعاوی مطروحه در محاکم قضائی نسبت به اجرای قانون مرجع تشخیص اراضی موات و ابطال اسنـاد آن، در مواردی که صـرفاً منجـر به صـدور رأی مـوات گردیده و همچنین نسبت به پرونده‌های اراضی دولتی که در اجرای این دستورالعمل پیگیری آن به سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری محول گردیده، سازمان امور اراضی در اجرای بند (ح) ماده (7) اساسنامه آن سازمان اختیارات مربوط جهت پیگیری امور مذکور در محاکم و سایر مراجع ذی‌ربط را به ادارات کل منابع طبیعی تفویض تا اقدامات لازم شامل پیگیری جهت اخذ سند و شرکت در جلسات محاکم و دفاع از حقوق دولت به نحو مقتضی معمول گردد.
در مواردی که نمایندگی دولت در اسناد مربوطه به نام سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری تغییر یابد و یا اسناد در زمانی آتی برابر بند (2) قسمت (ب) توافقنامه و تبصره‌های آن در اختیار سازمان مذکور قرار گیرد این سازمان رأساً نسبت به طرح دعوی و پیگیری و دفاع از حقوق دولت اقدام می‌نماید.
ماده 3ـ با توجه به تبصره (2) ذیل قسمت (ب) توافقنامه به منظور اجرای قانون مرجع تشخیص اراضی موات و ابطال اسناد آن مسئولیت شناسائی اراضی موات به عهده سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری می‌باشد که پس از تهیه مقدمات و جمع‌آوری سوابق و اطلاعات لازم موضوع را جهت طرح در شورای هیأت هفت نفره و صدور رأی تشخیص موات اعلام می‌نماید.
ماده 4ـ امور مربوط به شناسایی حریم روستا و مرتع حریم بر اساس مفاد بند (4) مصوبه مورخ 5/2/1385 ستاد مرکزی هیأت‌های هفت نفره واگذاری زمین از طریق سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور انجام که حسب درخواست سازمان مذکور، از طریق کمیسیون موضوع دستورالعمل‌های ستاد مرکزی واگذاری زمین مصوب سال‌های 1367 و 1368 و اصلاحات بعدی آن نسبت به صدور رأی تشخیص اقدام می‌گردد. اجرای مفاد رأی صادره و اعمال مدیریت بر حریم‌های تعیین شده به عهده سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور می‌باشد.
ماده 5 ـ در راستای اعمال مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام موضوع تبصره (4) ذیل قسمت (ب) توافقنامه، سازمان امور اراضی می‌بایست پیش از هرگونه اقدام مراتب را از ادارات منابع طبیعی استعلام و در صورت دریافت پاسخ به شرح ذیل اقدام گردد:
الف: چنانچه اراضی در محدوده منابع ملی واقع شده باشد سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور کماکان نسبت به ادامه اجرای مقررات مربوط اقدام خواهد نمود.
ب: در صـورتی که اراضی در مستثنیات قانونی موضـوع ملی شدن جنگلها واقع شده باشد به دو صورت زیر اقدام می‌گردد:
1ـ در صورت تشخیص اراضی توسط کمیسیون مربوطه به عنوان « بایر اعراضی» سازمان امور اراضی پس از اخذ رأی دادگاه صالحه مبنی بر احراز اعراضی بودن عرصه، پرونده امر را به اداره کل منابع طبیعی ارسال و اداره کل مزبور برای اخذ اسناد مالکیت بنام دولت پیگیری و اقدام خواهد نمود.
2ـ در صورتی که اراضی توسط کمیسیون تشخیص بعنوان « بایر غیراعراضی» تشخیص داده شود، موضوع کماکان از طریق مدیریت امور اراضی جهت اجرای مقررات مربوطه پیگیری خواهد شد.
ج: ادامه اجرای مقررات مربوط به املاک مسلوب‌المنفعه و بایر موضوع ماده (40) آیین‌نامه اصلاحات ارضی مصوب 13/5/1343 به استناد رأی وحدت رویه شماره هـ/76/54 مورخ 25/12/1377 موضوع دادنامه 185 مورخ 7/9/1377 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری موضوعیت نداشته و آن دسته از املاک مذکور که تا تاریخ صدور رأی مزبور مقررات یاد شده در مورد آن اجراء نگردیده در حکم اراضی بایر موضوع مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص حل مشکل اراضی بایر مصوب سال 1367 خواهد بود.
ماده 6 ـ درخصوص اجرای تبصره (5) و نظر به بند (2) و تبصره (1) قسمت (ب) توافقنامه مدیریت‌های امور اراضی پیش از هرگونه اقدام قانونی بر روی اراضی موضوع قانون تعیین تکلیف اراضی مزروعی و اعیان مستحدث و ماده (5) قانون راجع به الحاق (8) ماده به آیین‌نامه اصلاحات ارضی مصوب 1346 و مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص تعیین تکلیف باقیمانده قراء مزارع و املاک مشمول قانون اصلاحات ارضی مصوب 2/3/1370 می‌بایست مراتب را از ادارات منابع طبیعی استعلام نمایند و یا با استفاده از نقشه‌های اجرای مقررات ملی شدن که توسط ادارات مذکور در اختیار آنان قرار می‌گیرد نسبت به اجرای قوانین مذکور با رعایت مفاد آراء وحدت رویه شماره هـ/75/218 مورخ 4/12/1375 موضوع دادنامه 213 مورخ 15/10/1375 و شماره هـ/77/240 مورخ 20/8/1377 موضوع دادنامه 145 مورخ 11/7/1377 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری اقدام نمایند. بدیهی است در صورتیکه اراضی مورد نظر مشمول مقررات ملی شدن نباشد مدیریت‌های امور اراضی نسبت به اجرای مقررات یاد شده بشرح فوق اقدام خواهند نمود.
تبصره ـ بدیهی است در تشخیص منابع ملی موضوع ماده (1) قانون ملی شدن جنگلها و ماده (2) قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی، نسق زراعی هر پلاک براساس مقررات اصلاحات ارضی، لازم‌الرعایه است.
ماده 7ـ ادارات منابع طبیعی موظفند حداکثر ظرف مدت چهل و پنج (45) روز نسبت به صدور پاسخ استعلامات موضوع این مصوبه اقدام نمایند در غیر اینصورت مدیریت‌های امور اراضی می‌توانند به مسؤولیت خود برابر مقررات مربوطه اقدام نمایند.
ماده 8ـ این دستورالعمل مشتمل بر (8) ماده و (5) تبصره تهیه و تدوین گردیده و در مورد کلیه اراضی ملی و دولتی و امور مربوط به شناسایی، تشخیص، ممیزی و تملک بنام دولت قابل اجراء بوده و در صورت عدم احصاء و وجود موارد ابهام، نظریه رؤسای سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری و سازمان امور اراضی ملاک عمل می‌باشد.
منبع : خبرگزاری مهرمطالب مرتبط
خلع ید در صورت عدم رعایت مقررات لایحه قانونی خرید اراضی و املاک مورد احتیاج دولت و شهرداری ها
دستورالعمل چگونگی دریافت تقاضا،تشکیل و تکمیل پرونده بررسی کارشناسی
گروه وکلای داداندیش
