چگونگی تعیین حریم کیفی آب های سطحی
حــریم کیفــی آن دســته از منابع آب سـطحی کــه کاربری شـرب نداشــته و یا جــزو تالاب ها و رودخانه های حفاظـــت شـــده محـسوب نمی شـــوند بـــه سـه ناحیـه تقـــسیم می شـــود؛ حریم کیفی در ناحیه اول A ، مقطوعا 20 متر از منتهی الیه بستر رودخانه است
چگونگی تعیین حریم کیفی آب های سطحی
جهت تعیین حریم کیفی رودخانه ها ؛ انهار طبیعی، برکه ها و ... در راستای کمال انتفاع و حفاظت کیفی منابع آب، منابع آب سطحی به سه گروه زیر تقسیم شده و برای هر گروه طبق روش ذکر شده تعیین حریم می گردد:
1- منابع آب شرب
با عنایت به مصوبه حریم کیفی آبهای سطحی ، حریم کیفی منبع آب شرب مقطوعا 150 ( تراز افقی ) می باشد.
همچنین محدوده بازه طولی حریم آب شرب از بالادست و نیز پائین دست محل برداشت آب بـه صـورت زیر تعیین می گردد:
20 برابر عـرض بـستر رودخانه در نقطـه برداشت آب بـه عنـوان بـازه طـولی حفاظـت از منبـع آب در بالادست محل برداشت آب منظور می گرد د، که بستر براساس معیارهای موجود در حریم کمـی تعریـف می گردد.
1 تا 2 برابر برابر عرض بستر رودخانه در نقطه برداشت آب جهـت لحـاظ نمـودن برگـشت آب رودخانـه بـه سمت بالادست، به عنوان بازه طولی حفاظت از منبع، در پائین دست محل برداشت آب منظور می گـردد.
همچنین چنانچه ایـستگاههـای برداشـت آب جهـت مـصارف شـرب در رودخانـه ای بـا فاصـله کمتـر از 5 کیلومتر به صورت متوالی قرار گرفته باشند، کل این محدوده نیز بازه آب شرب محسوب میگردد.
در محدوده حفاظتی حریم کیفی آب شرب به منظـور کمال انتفـاع و عـدم تـضرر منبـع آبـی، اسـتقرار هرگونه کاربری به جز فعالیت های کشاورزی کم آب بر و غیر غرقابی با اعمال کامل کنترل مصرف سم و کود ، ممنوع می باشد.
همچنین می بایست از اتصال هر گونه کانال و هدایت هر نو ع زهاب کشاورزی و پساب فاضلابهای خام یا تصفیه شده در این محدوده جلوگیری شود.
2- تالاب ها و رودخانه های حفاظت شده
حریم کیفی تالاب ها جهت حفاظت از شرایط اکولوژیکی ویژه زیستگاه و حیات جوامع گیـاهی و جانوری وابسته به آنها، شعاع 150 متری از تالاب می باشد. محدوده تالاب با استعلام از اداره کل حفاظت محیط زیست استان مربوطه تعیـین مـی گـردد . همچنـین حـریم کیفـی رودخانه هـای حفاظـت شـده (در محدوده حفاظتی) مقطوعا 150 متر می باشد.لیکن با عنایت به مصوبه شورای عالی شکاربانی و نظارت بـر صید ( مصوبه شماره 1، مورخ 46/7/12) در خصوص بخش حفاظت شده رودخانه چالوس و سـردآبرود واقع در شهرستان بوشهر فاصله 200 متر از هر طرف رودخانه به عنوان حریم تعیین گردیده است.
استقرار کلیه کاربری ها به جز موارد زیر در محـدوده حریم کیفی تـالاب هـا و رودخانـه هـای حفاظت شده ممنوع می باشد و تنها کاربری های مجاز در حریم فوق الذکر عبارتند از:
- کاربریهای مربوط به حفظ تنوع زیستی
- گردشگری در جهت معرفی ارزش های تنوع زیستی تالاب یا رودخانه حفاظت شـده بدون ایجاد هرگونه سازه در منطقه
- کاربری پژوهشی و آموزشی
3- سایر منابع آب سطحی
حــریم کیفــی آن دســته از منابع آب سـطحی کــه کاربری شـرب نداشــته و یا جــزو تالاب ها و رودخانه های حفاظـــت شـــده محـسوب نمی شـــوند بـــه سـه ناحیـه زیـــر تقـــسیم می شـــود.
حریم اول:
حریم کیفی در ناحیه اول A ، مقطوعا 20 متر از منتهی الیه بستر رودخانه است.
A= 20 m
حریم دوم:
حریم کیفی در ناحیه دوم B بر اساس رده بنـدی رودخانـه تعیـین مـی گـردد . منظـور از رده بندی، شماره گذاری شاخه اصلی رودخانه و شاخه های فرعی آن به روش زیر می باشد:
شاخه اصلی رودخانه را با شماره 1 مشخص نموده و شاخه های فرعی را که بـه آن می ریزد با عدد 2 مشخص نموده و به همین روال هر چه انشعابات بیشتر می شـود.عدد منسوب به آن نیز بزرکتر می شود ( لازم به ذکر است که ایـن روش عکـس روش درجه بندی رودخانه ها می باشد).
رده رودخانه با حرف n نشان داده میشود و حریم کیفی آن در ناحیه دوم با اسـتفاده از رابطـه مقابـل تعیین می گردد.
B= (150-A) / (n+1)
حریم سوم:
حریم کیفی در ناحیه سوم C با استفاده از رابطه زیر تعیین می گردد:
C= 150- (A+B)
شاخص کاربری اراضی
پس از تعیین درجه حساسیت منبع آب سطحی و برآورد حریم کیفی آن، نسبت به تطـابق و اسـتقرار کاربری های سازگار در مناطق مربوطه اقدام می گردد. جهت تعیین کاربری های متناسـب بـا هـر ناحیـه، ابتـدا کاربریهای اصلی مشخص گردیده و سپس هر کدام از کاربری ها با توجـه بـه میـزان اثرگـذاری بـر کیفیـت منابع آب سطحی مطابق جدول -4 درجه بندی می گردد.
جدول - 4 : ارزیابی درجه اهمیت کاربری های مختلف
درارتباط با گروه های صنعتی لازم به ذکراست که طبقه بندی صنایع توسط سازمان حفاظت محیط زیـست، صورت پذیرفته است و صنایع گروه «د،ه،و» بر اساس ضـوابط واستانداردهای زیست محیطی با توجه به درجه خطرآفرینی بایستی خارج ازحریم 150متری استقرار یابند.
باعنایت به شدت اثر کاربری ها و حساسیت نواحی حریم کیفی، نحوه اسـتقرار کاربری هـا بـه شـرح جـدول -5 تعیین می گردد.
جدول -5 : کاربری های سازگار در حریم
| حریم | کاربری های سازگار |
| اول | کشاورزی غیر غرقابی، تاسیسات زیربنایی گروه 2 (انتقال آب، برق،مخابرات،پل ها و تاسیسات بندری) و تفریحی گسترده (بدون ایجاد تاسیسات متمرکز) |
| دوم | کشاورزی غیر سنتی، مسکونی روستایی، گروه صنعتی الف و ب، تاسیسات زیربنایی گروه 1، تفریحی متمرکز و دامپروری |
| سوم | کشاورزی سنتی، مسکونی و تجاری شهری، گروه صنعتی ج |
درخصوص حریم کیفی منابع آب سطحی موارد ذیل قابل توجه و لازم الاجرا است:
-کلیه قوانین و مقررات موجـود مربـوط بـه تعیـین حـریم کمـی در زمینـه اسـتقرار کاربری هـا در محدوده حریم 1 جاری بوده و در اولویت قرار دارد.
- ساخت و بهره برداری از کلیه تأسیسات بندری با یستی بـا رعایـت کلیه جوانـب و اصـول زیـست محیطی، قوانین و مقررات مربوطه و رعایت مقررات این دستورالعمل صورت پذیرد.
- تخلیه کلیه پساب ها از واحدهای صنعتی و زهکش های اراضی کشاورزی بـه منـابع آب سـطحی بـا توجه به موازین و مقررات و ضوابط زیست محیطی سـازمان حفاظـت محـیط زیـست و همچنـین رعایت مقررات این دستورالعمل انجام میشود.
- در صورتی که هر نوع ازکاربری در فهرست حریم های سه گانه ارائه نـشده باشـد، تـصمیم گیـری درخصوص چگونگی استقرار کاربری ها در حریم کیفی منابع آب سطحی با نظـر وزارت نیـرو و یا سازمانهای آب منطقه ای انجام میگیرد.
- معیار و ضوابط صدور مجوز برای کاربریهای یاد شده در محدوده حریم کیفی براساس قـوانین و مقررات موضوعه آب و رعایت مقررات این دستورالعمل خواهد بود.
- ستقرار کاربریهای مجاز در محدوده حریم کیفی آبهای سطحی علاوه بر مفاد ایـن دسـتورالعمل منوط به رعایت کامل کلیه ضوابط و ا ستانداردهای زیست محیطی مرتبط بـا اسـتقرار کاربری هـا و نحوه تخلیه پساب و دفع مواد زائد جامد نیز میباشد.
- تعریف "منتهی الیه بستر" که نقطه شروع محاسـبه حـریم کیفـی آب هـای سـطحی اسـت براسـاس ضوابط تعیین شده برای محاسبه حریم کمی منابع آب سطحی میباشد.
تأسیسات زیربنایی:
به کلیه تأسیسات نظیر سیستم های حمل ونقـل وارتباطـات، خطـوط انتقـال آب وبـرق، فرودگـاه، راه آهـن، مدرسه، دانشگاه، زندان و... اطلاق میگردد که جهت تأمین تسهیلات و خدمات در جوامع مختلف بـه کار گرفته میشوند.
تأسیسات زیربنایی گروه 1:
گروهی از تأسیسات زیربنایی که بهواسطه نوع عملکرد تأثیرمنفی بیشتری بر کیفیت منابع آب مجـاور خـود
میگذارند در این دستورالعمل تأسیسات زیربنایی گروه 1 اطلاق می گردد ( نظیر: شـبکه هـای جمع آوری و تصفیه فاضلاب، فرودگاهها، بزرگراهها، ...)
تاسیسات زیر بنایی گروه 2:
گروهی از تأسیسات زیربنایی که بهواسطه نوع عملکردتأثیرمنفی کمتری بر کیفیت منابع آب مجـاور خـود میگذارند در این دستورالعمل تأسیسات زیربنایی گروه 2 اطلاق می گردد ( نظیر خطـوط انتقـال بـرق، آب، مخابرات، پله ها ...)
مطالب مرتبط
چه زمانی مدیر ساختمان باید خسارت کل ساختمان را بدهد ؟
آیین نامه قانون ثبت اسناد و املاک
تشکیل ۲۴ هزار پرونده در رابطه حقوق عامه طی سال ۹۸
گروه وکلای داداندیش
