خلع ید در ملک فاقد سابقه ثبتی
خلع ید در املاک فاقد سابقه ثبتی امکان پذیر است؛ در این صورت ذینفع باید دعوای اثبات مالکیت به همراه خلع ید را مطرح کند و یا اینکه ابتدا مالکیت خود را ثابت سپس اقام به طرح دعوای خلع ید کند
بنابر رای وحدت رویه شماره 672 دیوان عالی کشور «خلع ید از اموال غیرمنقول فرع بر مالکیت است بنابراین طرح دعوای خلع ید از زمین قبل از احراز و اثبات مالکیت قابل استماع نیست.» به نظر می رسد، احراز و اثبات در اینجا هر دو به یک معنا آمده و به معنای محرز شدن مالکیت مدعی مالکیت است.
اموال غیر منقول در حال حاضر یا دارای سابقه ثبتی هستند یا اینکه در جریان ثبت و یا اینکه سابقه ثبتی برای آنها وجود ندارد، در خصوص اموالی که سابقه ثبتی وجود ندارد، اگر شخصی بخواهد از متصرف عدوان، خلع ید نماید، تکلیف چیست؟ آیا تا زمان اخذ سند رسمی باید صبر نماید یا اینکه می تواند دعوای خلع ید مطرح نماید؟
عده ای عقیده دارند، دادگاه به صرف طرح دعوای خلع ید، به مالکیت شخص نیز رسیدگی می کند و در صورت احراز مالکیت حکم به خلع ید صادر می کند و نظر به این دارند که رای وحدت رویه 672 در خصوص املاک ثبت شده است؛ در مقابل عده دیگری بر این عقیده هستند که رای وحدت رویه مزبور در خصوص املاک ثبت نشده نیز تسری دارد و مدعی باید ضمن ارائه دادخواست خلع ید، دعوای اثبات مالکیت را نیز مطرح کند که نظر اخیر صحیح تر به نظر می رسد.
نکته : در املاک دارای سابقه ثبتی دعوای اثبات مالکیت به دلیل مغایرت با مواد 22، 46 تا 48 قانون ثبت اسناد و املاک قابل استماع نیست.
نویسنده: محسن رفعتی- وکیل متخصص دعاوی ملکی
مطالب مرتبط
رای شماره 854-853 مورخ 1399-07-08 هیات عمومی دیوان عدالت اداری
جایگاه حقوقی کمیسیون ماده صد قانون شهرداری و نحوه رسیدگی آن
گروه وکلای داداندیش
