ابطال سند مالکیت بعد از پایان عملیات مقدماتی ثبت و ثبت ملک در دفتر املاک

امکان ابطال سند مالکیت بعد از اتمام عملیات مقدماتی ثبت تحت شرایطی وجود دارد

مطابق ماده 21 قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 1310 «پس از اتمام عملیات مقدماتی ثبت، ملک در دفتر املاک ثبت شده و سند مالکیت مطابق دفتر املاک داده می شود.« و مطابق ماده 24 قانون مزبور« پس از انقضای مدت اعتراض، دعوی اینکه در ضمن جریان ثبت، تضییع حقی از کسی شده پذیرفته نخواهد شد، نه به عنوان عین، نه به عنوان قیمت، نه به هیچ عنوان دیگر، خواه حقوقی باشد خواه جزایی.»

البته ماده 24 قانون ثبت حواسش به مواد 41 تا 43 و مواد 100 تا 117 قانون ثبت نبوده و یک امر کلی ای رو بازگو کرده، اما ماده 22 هم بیان کرده که «همین که ملکی مطابق قانون در دفتر املاک به ثبت رسیده .. کسی .. که ملک باسم او ثبت شده .. مالک خواهد[بود] »

حال سوال این است که بعد از ثبت ملک در دفتر املاک، آیا دعوای ابطال سند مالکیت یا اثبات مالکیت و ابطال سند مذکور قابلیت استماع دارد؟

در این خصوص سه نظر وجود دارد :

عده ای با توجه به ماده 24 قانون ثبت که در بالا ذکر شد، معتقد هستند که ابطال سند مالکیت بعد از ثبت ملک در دفتر املاک، قابل استماع نیست هر چند کسی که ملک در دفتر املاک به نام ایشان ثبت شده، بر خلاف قانون و تشریفات قانونی اقدام به اخذ سند مالکیت نموده باشد.

عده ای دیگر معتقدند که اگرچه ماده 24 قانون ثبت به طور مطلق، اعتقاد به عدم پذیرش دعوا، اعم از حقوقی یا کیفری دارد، لکن این اصل براساس مواد 41 تا 43 و 100 تا 117 همان قانون مورد استثناء قرار گرفته است، بنابراین احتمال وارد کردن خدشه به سند مالکیت وجود دارد هر چند تشریفات ثبت هم رعایت شده باشد.

نهایتا عده دیگر معتقدند که با توجه به ماده 22 قانون ثبت که بیان کرده، ملک باید مطابق قانون وارد دفتر املاک شده باشد و نه بدون رعایت تشریفات قانونی، لذا اگر تشریفات ثبت به درستی رعایت نشده باشد، امکان ابطال سند مالکیت وجود دارد.(نظر غالب)
 

نویسنده : محسن رفعتی - وکیل متخصص دعاوی ملکی